Czym malować konstrukcje stalowe, aby zapewnić im trwałość?

Wstęp

Odpowiednie malowanie konstrukcji stalowych to kluczowy element zapewniający ich trwałość i ochronę przed korozją. Niezależnie od rodzaju środowiska, w którym pracuje stalowa konstrukcja, skuteczne zabezpieczenie antykorozyjne wymaga nie tylko właściwego doboru farby, ale również odpowiedniego przygotowania powierzchni i kontroli jakości na każdym etapie procesu[1][2]. Poniżej znajdziesz wyczerpujące informacje, jak krok po kroku wykonać ochronę konstrukcji stalowej, by jej powłoka była trwała nawet przez kilkadziesiąt lat.

Dlaczego malowanie konstrukcji stalowych jest najpopularniejszym zabezpieczeniem?

Malowanie konstrukcji stalowych jest zdecydowanie najczęściej wybieranym sposobem ochrony przed korozją, ponieważ pozwala na uzyskanie wysokiej trwałości oraz szerokie dostosowanie do warunków środowiskowych i wymagań inwestora[1]. Znaczenie mają tu trzy czynniki: odpowiednie przygotowanie powierzchni, dobór systemu malarskiego oraz kontrola grubości i jakości powłoki.

Właściwie wykonana powłoka malarska, z zachowaniem wszystkich wytycznych norm i dokumentacji, może zapewnić trwałość sięgającą nawet 50 lat lub dłużej, zwłaszcza przy uwzględnieniu regularnych przeglądów i konserwacji[1][2]. Z tego względu systemy malarskie często stanowią podstawę zabezpieczenia zarówno dla konstrukcji nowych, jak i podczas renowacji obiektów istniejących.

Kluczowy etap: przygotowanie powierzchni stalowej

Aby zabezpieczenie malarskie stalowej konstrukcji było skuteczne, absolutnie niezbędne jest jej właściwe przygotowanie. Zalecana metoda to obróbka strumieniowo-ścierna — najczęściej piaskowanie, które usuwa wszelkie zanieczyszczenia, rdzę, pozostałości olejów oraz stare powłoki[1].

Norma PN-EN ISO 12944 określa minimalną wymaganą czystość powierzchni na poziomie SA 2,5, czyli tzw. „biała stal”. Osiągnięcie tej klasy czystości to warunek uzyskania pełnej przyczepności kolejnych warstw powłoki[1]. Ominięcie lub niewłaściwe wykonanie tego etapu znacząco skraca żywotność ochrony, niezależnie od jakości zastosowanej farby.

Dobór systemu malarskiego a środowisko korozyjności i trwałość

Wybierając system malarski dla konstrukcji stalowej, należy wziąć pod uwagę klasę korozyjności środowiska, zgodnie z normą PN-EN ISO 12944. Od warunków atmosferycznych zależy nie tylko typ farby (np. farby antykorozyjne, epoksydowe, poliuretanowe), ale także łączna grubość powłoki, liczba warstw i zalecana częstotliwość konserwacji[1][2].

– Dla środowisk o niskiej korozyjności minimalna grubość powłoki wynosi zazwyczaj 80 μm i pozwala na uzyskanie żywotności do 7 lat[2].
– W środowiskach bardziej agresywnych — przemysłowych, morskich czy chemicznych — konieczne jest zastosowanie powłok o grubości nawet do 260 μm, co przekłada się na trwałość powyżej 15–25 lat[2].
– Najlepsze systemy, przy odpowiedniej konserwacji, osiągają trwałość powyżej 50 lat[1].

Konstrukcje pracujące w środowiskach bardzo agresywnych mogą wymagać również zastosowania systemów wielopowłokowych (np. łączących malowanie z ocynkowaniem ogniowym), podnoszących odporność chemiczną i mechaniczną konstrukcji[1].

Proces malowania konstrukcji stalowej — etapy i kontrola jakości

Proces zabezpieczania konstrukcji stalowych przeciw korozji obejmuje kilka kluczowych kroków:

1. Przygotowanie powierzchni stalowej — gruntowne oczyszczenie, piaskowanie do czystości SA 2,5, usunięcie wszelkich zanieczyszczeń oraz wilgoci[1].
2. Nakładanie warstw malarskich — zwykle w systemie wielowarstwowym: warstwa podkładowa (antykorozyjna), pośrednia (dla zwiększenia grubości i trwałości) oraz nawierzchniowa (odporna na promieniowanie UV i czynniki mechaniczne). Całość nakładana w jednej do trzech warstw, zależnie od klasy środowiskowej i wymaganej grubości powłoki[1][2].
3. Dokumentacja i kontrola jakości — każda faza musi być dokumentowana i podlega nadzorowi zgodnie z normą ISO 12944-7. Sprawdzeniu podlega m.in. stopień oczyszczenia i chropowatość powierzchni, grubość oraz jakość powłok, a także ich przyczepność[2][3].

Wdrożenie skutecznego systemu kontroli jest warunkiem utrzymania gwarantowanej przez producentów farb oraz normy wytrzymałości i trwałości powłok.

Normy i wymagania dla malowania konstrukcji stalowych

Proces malowania konstrukcji stalowych podlega szczegółowym regulacjom prawnym i branżowym. Najważniejszą normą w tym zakresie jest PN-EN ISO 12944, która:
– opisuje podział trwałości systemów malarskich na cztery kategorie: do 7 lat, 7–15 lat, 15–25 lat oraz powyżej 25 lat[2][3],
– określa szczegółowe wymagania dla każdej klasy środowiskowej,
– wymaga prowadzenia stałej dokumentacji oraz weryfikacji jakości na wszystkich etapach zabezpieczania[2].
Bez spełnienia tych wymagań, żywotność powłok nie będzie zgodna z deklarowaną przez producenta ani z oczekiwaniami inwestora.

Podsumowanie – co decyduje o trwałości powłok malarskich?

Trwałość malowania konstrukcji stalowych zależy od kilku kluczowych aspektów:

• Staranność przygotowania powierzchni, z zachowaniem czystości SA 2,5[1],
• Prawidłowy dobór systemu malarskiego dostosowanego do środowiska eksploatacji i wymaganej żywotności[2],
• Odpowiednia grubość powłok zgodna z normą i dokumentacją (80–260 μm)[2],
• Kontrola jakości na każdym etapie realizacji, zgodnie z wymaganiami PN-EN ISO 12944[2][3].

Dzięki respektowaniu tych wytycznych, można osiągnąć trwałość powłok malarskich sięgającą nawet powyżej 50 lat[1]. Konsekwentne stosowanie norm, ścisły nadzór oraz regularna konserwacja to fundament skutecznej ochrony stali przed korozją.

Źródła:

1. https://www.konspekt.eu/blog/zabezpieczenie-antykorozyjne-ocynkowanie-czy-malowanie-czyli-jak-zabezpieczyc-konstrukcje-stalowa-przed-korozja/
2. https://www.zre.com.pl/pl/malowanie-konstrukcji-stalowych-aktualne-normy-i-przepisy-w-polsce/
3. https://www.lakiernictwo.net/dzial/142-aktualnosci-i-przeglad-rynku/artykuly/ochrona-przed-korozja-konstrukcji-stalowych-za-pom,299