Jaką moc pompy ciepła dobrać do starego domu o powierzchni 150m2?

Jaką moc pompy ciepła dobrać do starego domu o powierzchni 150m2?

Wybór odpowiedniej mocy pompy ciepła dla starego domu o powierzchni 150m2 wymaga szczegółowej analizy wielu czynników. Nie wystarczy kierować się jedynie metrażem – kluczowe jest określenie rzeczywistego zapotrzebowania budynku na ciepło. Stare domy charakteryzują się zazwyczaj znacznie większymi stratami ciepła niż nowoczesne budynki, co bezpośrednio przekłada się na wymaganą moc urządzenia grzewczego. W tym artykule omówimy, jak prawidłowo dobrać pompę ciepła do takiej nieruchomości.

Od czego zależy zapotrzebowanie na moc pompy ciepła?

Podstawowym błędem przy wyborze pompy ciepła jest kierowanie się wyłącznie powierzchnią budynku. W rzeczywistości dobór mocy pompy powinien być oparty przede wszystkim na realnym zapotrzebowaniu budynku na ciepło [1][5]. To zapotrzebowanie zależy od wielu czynników:

– stanu izolacji termicznej ścian, dachu i podłóg
– jakości okien i drzwi zewnętrznych
– typu systemu wentylacji
– lokalizacji geograficznej i lokalnego klimatu
– liczby mieszkańców i ich przyzwyczajeń

Stary dom charakteryzuje się zwykle znacznie większymi stratami ciepła niż nowoczesne budownictwo [3][4]. Podczas gdy w nowym, energooszczędnym domu zapotrzebowanie na ciepło może wynosić zaledwie 30 kWh/m², w starym, niemodernizowanym budynku wartość ta może sięgać nawet 150 kWh/m² [2][3]. Różnica jest więc pięciokrotna!

Przykładowo, jeśli porównamy dwa domy o powierzchni 150m2, to w przypadku domu energooszczędnego potrzebna będzie pompa ciepła o mocy około 4,5 kW (plus dodatek na ciepłą wodę użytkową), natomiast stary, nieocieplony dom może wymagać urządzenia o mocy nawet 15-23 kW [3][4].

Jak obliczyć wymaganą moc pompy ciepła dla starego domu?

Aby prawidłowo dobrać moc grzewczą pompy ciepła, należy przemnożyć powierzchnię ogrzewaną przez wskaźnik zapotrzebowania energetycznego budynku [3][5]. W przypadku starego domu o powierzchni 150m2, obliczenia mogą wyglądać następująco:

1. Określenie zapotrzebowania energetycznego – dla starego domu przyjmuje się zwykle wartość 100-150 kWh/m²/rok [3]
2. Obliczenie całkowitego zapotrzebowania: 150m² × 150 kWh/m² = 22 500 kWh/rok

Warto pamiętać, że moc pompy ciepła wyrażana jest w kilowatach (kW), a nie w kilowatogodzinach na rok (kWh/rok). Aby przeliczyć roczne zapotrzebowanie na moc, stosuje się następujący wzór [4]:

„`
Moc (kW) = powierzchnia (m²) × zapotrzebowanie cieplne (W/m²) × 24h / 1000
„`

Dla starego domu o dużych stratach ciepła (około 65 W/m²) byłoby to:
150m² × 65 W/m² × 24h / 1000 = ok. 23 kW

Jest to jednak wartość maksymalna, która w praktyce może być nieco niższa ze względu na różnice w metodologii obliczeń i rzeczywiste warunki pracy urządzenia [4].

Wpływ termomodernizacji na dobór mocy pompy ciepła

Efektywność i opłacalność zastosowania pompy ciepła w starym domu są znacząco niższe, jeśli nie przeprowadzono wcześniej termomodernizacji [4]. W praktyce oznacza to, że zanim zdecydujemy się na instalację pompy ciepła w starym budynku, warto rozważyć:

– docieplenie ścian zewnętrznych
– izolację dachu/stropodachu
– wymianę okien i drzwi na energooszczędne
– usprawnienie systemu wentylacji (np. montaż rekuperatora)

Termomodernizacja może obniżyć zapotrzebowanie na ciepło nawet o 60-70% [4]. Oznacza to, że zamiast pompy o mocy 23 kW, po modernizacji może wystarczyć urządzenie o mocy 7-10 kW. Przekłada się to nie tylko na niższe koszty zakupu i instalacji, ale przede wszystkim na znacznie niższe rachunki za prąd w trakcie eksploatacji.

Warto zaznaczyć, że pompa ciepła przestaje być ekonomiczna przy stratach ciepła powyżej 65 W/m² (bez przeprowadzonej modernizacji) [4]. W takich przypadkach koszty eksploatacji mogą być zbyt wysokie w stosunku do alternatywnych źródeł ogrzewania.

Dodatkowa moc na przygotowanie ciepłej wody użytkowej

Przy doborze pompy ciepła należy pamiętać o uwzględnieniu przygotowania ciepłej wody użytkowej (CWU). Jest to dodatkowe obciążenie dla pompy, które wymaga zwiększenia jej mocy [1][2].

Dla standardowej 4-osobowej rodziny dodatkowa moc potrzebna na przygotowanie CWU wynosi zwykle około 1-1,2 kW [1][2]. Oznacza to, że jeśli sam system ogrzewania wymaga pompy o mocy 15 kW, to przy uwzględnieniu podgrzewania wody należy rozważyć urządzenie o mocy około 16-16,2 kW.

Rekomendowana moc pompy ciepła dla starego domu 150m2

Na podstawie przedstawionych danych, dla starego domu o powierzchni 150m2 można sformułować następujące rekomendacje:

– Bez termomodernizacji: pompa ciepła o mocy 15-23 kW (plus dodatek na CWU) [3][4]
– Po podstawowej termomodernizacji: pompa o mocy 10-15 kW (plus dodatek na CWU)
– Po kompleksowej termomodernizacji: pompa o mocy 7-10 kW (plus dodatek na CWU)

Należy jednak podkreślić, że najdokładniejsze określenie wymaganej mocy można uzyskać jedynie po przeprowadzeniu profesjonalnego audytu energetycznego budynku [3][4]. Audyt taki uwzględni wszystkie indywidualne cechy domu, takie jak rzeczywisty stan izolacji, szczelność okien, typ wentylacji czy lokalne warunki klimatyczne.

Czy warto instalować pompę ciepła w starym domu?

Decyzja o instalacji pompy ciepła w starym domu powinna być poprzedzona dokładną analizą kosztów i korzyści. Jeśli budynek ma wysokie zapotrzebowanie na ciepło (powyżej 65 W/m²), a właściciel nie planuje termomodernizacji, pompa ciepła może nie być najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem [4].

W takich przypadkach warto rozważyć:
1. Najpierw przeprowadzenie termomodernizacji, a dopiero potem instalację pompy ciepła
2. Wybór alternatywnego źródła ogrzewania (np. kocioł gazowy kondensacyjny)
3. Zastosowanie pompy ciepła w połączeniu z innym źródłem ciepła (system hybrydowy)

Warto również pamiętać, że oprócz kosztów zakupu i instalacji (25 000-40 000 zł dla standardowego domu 150m2) [1], należy uwzględnić koszty eksploatacyjne, które będą znacząco wyższe w przypadku niemodernizowanego budynku.

Podsumowanie

Dobór odpowiedniej mocy pompy ciepła do starego domu o powierzchni 150m2 wymaga dokładnej analizy jego zapotrzebowania na ciepło. W większości przypadków będzie to urządzenie o mocy 15-23 kW (plus dodatek na CWU), jednak przeprowadzenie termomodernizacji może znacząco zmniejszyć wymaganą moc.

Przed podjęciem ostatecznej decyzji warto:
– przeprowadzić audyt energetyczny budynku
– rozważyć możliwość termomodernizacji
– przeanalizować ekonomiczność różnych rozwiązań grzewczych
– skonsultować się z kilkoma specjalistami

Pamiętajmy, że prawidłowo dobrana pompa ciepła zapewni komfort cieplny przy optymalnych kosztach eksploatacji, natomiast urządzenie przewymiarowane lub zbyt małe może generować niepotrzebne wydatki lub nie zapewniać odpowiedniego komfortu cieplnego.

Źródła:

[1] https://proheat.pl/pompa-ciepla-do-domu-150m2/
[2] https://budujemydom.pl/instalacje/pompy-ciepla/porady/10388-jaka-moc-powinna-miec-pompa-ciepla-do-domu-energooszczednego-o-powierzchni-150-m2
[3] https://kaisai.com/pl/jaka-pompa-ciepla-do-domu-120-mkw
[4] https://duneko.pl/pompa-ciepla-w-starym-domu-czy-to-w-ogole-mozliwe/
[5] https://ricomenergy.pl/jaka-pompa-ciepla-do-domu-150-m%C2%B2/