BHP w stacjach transformatorowych – co jest kluczowe w szafach sterowniczych i rozdzielnicach?

Stacje transformatorowe to obiekty o podwyższonym ryzyku, a pracujące w nich urządzenia wymagają szczególnej dbałości o bezpieczeństwo. W szafach sterowniczych i rozdzielnicach koncentruje się zarówno energia, jak i elementy sterowania oraz zabezpieczeń. Odpowiednie rozwiązania BHP nie tylko chronią personel, lecz także wpływają na ciągłość pracy instalacji. W artykule omawiamy kluczowe praktyki i wyposażenie, przydatne zwłaszcza w obiektach SN/nN.

Podstawowe wymagania i normy dla rozdzielnic i szaf sterowniczych

Nowoczesne rozdzielnice i zestawy sterownicze w stacjach transformatorowych muszą spełniać wymagania określone w normie PN-EN 61439. Obejmuje ona m.in. kryteria wytrzymałości zwarciowej, ochrony przed porażeniem, obciążalności prądowej torów oraz prawidłowej separacji obwodów. Dobór szaf zgodnych z tym standardem umożliwia bezpieczną i stabilną pracę instalacji, co jest szczególnie istotne przy ciągłej eksploatacji w trudnych warunkach.
Warto przy tym wybierać wyposażenie pochodzące od sprawdzonych dostawców – w praktyce służby utrzymania ruchu często korzystają z seryjnych szaf i rozdzielnic dostępnych w sklepach specjalistycznych, takich jak sklep EG System, które oferują rozwiązania zgodne z obowiązującymi normami.

Organizacja pracy: uprawnienia, procedury i Lockout/Tagout

Najwięcej wypadków w instalacjach elektroenergetycznych wynika z błędów organizacyjnych. Dlatego kluczowe jest:

• posiadanie odpowiednich kwalifikacji przez personel,
• stosowanie poleceń pisemnych,
• jednoznaczne określenie stref pracy,
• oraz wdrożenie procedur Lockout/Tagout (LOTO).

LOTO zapewnia fizyczne odłączenie źródeł energii oraz ich zabezpieczenie blokadami i kłódkami, co uniemożliwia przypadkowe załączenie aparatury w trakcie prac. W połączeniu z odpowiednim oznakowaniem i ewidencją pozwala znacząco ograniczyć zagrożenia podczas modernizacji i serwisu.

Wyposażenie BHP w stacji SN/nN – co powinno być „pod ręką”

Obowiązkowe powinny być:

• rękawice i narzędzia dielektryczne,
• maty elektroizolacyjne,
• wskaźniki napięcia,
• sprzęt do pracy na wysokości,
• środki gaśnicze właściwe dla obiektów elektroenergetycznych,
• zestawy LOTO,
• oraz drążki i kleszcze izolacyjne.

W stacjach SN/nN szczególnie rekomendowane są gaśnice CO₂, które nie przewodzą prądu i nie pozostawiają osadu. Są bezpieczne dla rozdzielnic i delikatnej elektroniki sterowniczej. Wyposażenie takie jest szeroko stosowane w przemyśle i łatwo dostępne w sklepach specjalistycznych prowadzących sprzedaż asortymentu BHP i przeciwpożarowego – m.in. w ofercie sklepu EG System.

Oznakowanie, identyfikacja obwodów i porządek w szafach

Przejrzystość opisów jest podstawą bezpieczeństwa i szybkiej reakcji w sytuacji awaryjnej. Obejmuje to:

• trwałe tabliczki z oznaczeniem pól,
• numery zacisków,
• czytelne prowadzenie przewodów,
• kolorystykę zgodną ze standardami,
• poprawnie wykonane przepusty kablowe i dławiki.

Regularna kontrola porządku w szafie zmniejsza ryzyko przegrzewania aparatury, przenikania wilgoci i trudności w diagnostyce uszkodzeń.

Przeglądy, pomiary i utrzymanie – jak utrzymać wysoki poziom bezpieczeństwa

Do podstawowych czynności utrzymaniowych należy wykonywanie:

• pomiarów rezystancji izolacji,
• testów RCD,
• inspekcji termowizyjnych,
• kontroli dokręceń,
• aktualizacji dokumentacji powykonawczej.

Najlepsze efekty osiąga się, gdy plan przeglądów jest cykliczny i dostosowany do obciążenia stacji oraz warunków środowiskowych. Systematyczność ma kluczowe znaczenie dla niezawodności i bezpieczeństwa eksploatacji.

Dobór rozwiązań i wsparcie zakupowe – na co zwrócić uwagę

Przy wyborze elementów rozdzielnic i szaf sterowniczych liczy się kompatybilność oraz jakość wykonania. Warto zwrócić uwagę na:

• klasę odporności obudowy (IP/IK),
• dostępność akcesoriów,
• możliwość rozbudowy,
• parametry cieplne,
• zgodność z PN-EN 61439,
• wsparcie techniczne i dostęp do dokumentacji.

Dobrym kierunkiem jest korzystanie z oferty sprzedawców, którzy specjalizują się w aparaturze elektroinstalacyjnej i wyposażeniu BHP. Dzięki temu można szybko dobrać kompatybilne elementy i uzupełnić je o niezbędne akcesoria – od rozdzielnic, przez wyposażenie PPOŻ, po elementy ochrony osobistej.

BHP w stacjach transformatorowych to połączenie właściwej konstrukcji rozdzielnic i szaf sterowniczych, przestrzegania procedur oraz wyposażenia dopasowanego do specyfiki obiektu. Kluczowe są normy PN-EN 61439, odpowiednia organizacja pracy, systematyczne przeglądy oraz dbałość o szczegóły – od oznakowania po dobór środków ochronnych. Odpowiednio wyposażone stacje są nie tylko bezpieczniejsze, ale również bardziej niezawodne.
Właśnie dlatego wiele firm decyduje się na zakupy w wyspecjalizowanych miejscach, takich jak sklep EG System, które zapewniają dostęp do szerokiego asortymentu aparatury, rozdzielnic i elementów BHP.

Artykuł sponsorowany